Readings
- Merhaba DünyaA1
- PazardaA1
- Okulda Bir GünA1
- Benim EvimA1
- Renkler ve EşyalarA1
- Türk KahvaltısıA1
- Vapur YolculuğuA1
- Bayram ZiyaretiA1
- Türk KahvesiA1
- Hasta OlmakA1
- Bir Pazar GünüA2
- Favori RestoranımA2
- Sinema MacerasıA2
- Alışveriş GünüA2
- Doğum Günü PartisiA2
- Kapadokya GezisiA2
- Menemen YapmakA2
- Kapalıçarşı'da PazarlıkA2
- İstanbul'un Sokak HayvanlarıA2
- Yeni Bir İşe BaşlamakA2
- İstanbul'da Bir GünB1
- Yeni Bir Hobi: FotoğrafçılıkB1
- Köy ZiyaretiB1
- Kayıp CüzdanB1
- Beklenmedik MisafirB1
- Çay KültürüB1
- Komşuluk İlişkileriB1
- Efes Antik Kenti'ne YolculukB1
- Bir Düğün HikayesiB1
- Ebru Sanatını ÖğrenmekB1
- Zorlu İş GörüşmesiB2
- Bir Kitap Eleştirisi: Saatleri Ayarlama EnstitüsüB2
- Kaçkarlar'da Doğa YürüyüşüB2
- Köy Okulunda GönüllülükB2
- Çağdaş Sanat GalerisindeB2
- Kentsel Dönüşüm TartışmasıB2
- Atatürk'ün MirasıB2
- Üniversite Sınavı MaratonuB2
- Bir Yazar Portresi: Yaşar KemalB2
- Boğaziçi'nin ÖnemiB2
- Teknoloji, Toplum ve MahremiyetC1
- Lale Devri'nin Yeniden YorumlanmasıC1
- Çevre Krizi ve Bireysel SorumlulukC1
- Sanatın Toplumsal İşleviC1
- Dil, Düşünce ve GerçeklikC1
- Türkiye'nin Jeopolitik KonumuC1
- Beyin Göçü OlgusuC1
- Laiklik Prensibi ve Türkiye'deki YorumlarıC1
- İstanbul ve 'Hüzün' KavramıC1
- TDK ve Dilde Sadeleşme HareketleriC1
Readings
Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla birlikte başlatılan en köklü reformlardan biri de dilde sadeleşme hareketiydi. Bu amaçla 1932'de kurulan Türk Dil Kurumu'nun (TDK) temel hedefi, Türkçeyi Arapça ve Farsça kökenli kelimelerin ve gramer kurallarının egemenliğinden arındırarak "öz" bir dil yaratmaktı.
Bu süreçte, halk ağzından derlenen veya eski Türkçe köklerden türetilen binlerce yeni kelime ("özleştirme") dile kazandırıldı. "Okul", "sınav", "uçak" gibi bugün yaygın olarak kullanılan birçok kelime bu dönemin ürünüdür. Ancak bu hareket, zaman zaman aşırıya kaçan ve yapay bulunan kelimeler ("uydurukça") nedeniyle eleştirilere de maruz kalmıştır.
Dilde sadeleşme tartışması, bugün dahi devam etmektedir. Bir yanda dilin doğal gelişimine müdahale edilmemesi gerektiğini savunanlar, diğer yanda ise dilin yabancı etkilerden korunması gerektiğini düşünenler yer alır. Bu tartışma, dilin sadece bir iletişim aracı değil, aynı zamanda ulusal kimliğin de bir parçası olduğu gerçeğini gözler önüne sermektedir.
Vocabulary
- dilde sadeleşmelanguage simplification/purification
- egemenlikhegemony, sovereignty
- arındırmakto purify
- türetmekto derive (a word)
- maruz kalmakto be exposed to
- gözler önüne sermekto reveal, to lay bare
Comprehension Quiz
1. TDK'nin kuruluşundaki temel hedef neydi?
2. Dilde sadeleşme hareketi neden eleştirilmiştir?
3. Dille ilgili günümüzdeki tartışma neyi göstermektedir?